شیر یک طرفه

شیر یک طرفه (Non Return valve) یا لیفت چک ولو ویفری (Wafer lift check valve) که اصطلاحاً به آن یک طرفه تک پلیت نیز اطلاق می شود از یک تک صفحه تشکیل شده است که هنگامیکه سیال به آن نیرو وارد می کند و بر نیروی فنرهای پشت دیسک غلبه می کند، در جهت حرکت سیال به عقب رانده می شود و مسیر را باز می کند و درحالتیکه سیال بخواهد در مسیر معکوس به عقب برگردد، چون نیروی پشت دیسک (نیروی فنر + نیروی سیال برگشتی) بیشتر می شود دیسک به سر جایش برگشته و مسیر را مسدود می کند.

اجزای شیر یک طرفه

چک ولو تک پلیت از بدنه، دیسک، فنر و محفظه فنر تشکیل شده است که در شکل زیر قابل رویت هستند. اختلاف فشار مورد نیاز به منظور باز کردن دیسک به جنس و سایز فنر بستگی دارد.

سایز شیر یک طرفه

سایزینگ چک ولو تک پلیت بدین صورت است که در اکثر موارد به اندازه سایز خط و لوله انتخاب می شود اما موارد نادری هم وجود دارد که یا کوچکتر و یا بزرگتر نصب می شود. سایز مرسوم این تایپ از شیر خودکارهای ویفری نهایتاً تا 10 اینچ می باشد و استفاده از سایز بزرگتر از آن زیاد مرسوم نیست. مهم ترین دلیل آن هم این است که در سایزهای بالاتر دیسک باید به صورت کونیک تر ساخته شود و فنر پشت آن نیز باید کوچکتر و با نیروی بیشتری انتخاب شود که این مهم باعث افزایش هزینه و پیچیدگی در ساخت می شود. در سایز های بزرگتر معمولا از نوع دیگری از شیرهای یک طرفه استفاده می شود که اصطلاحاً به آن چک ولو های دبل پلیت (Double plate check valve) اطلاق می شود.شیر یک طرفه دبل پلیت در مقاله آموزشی دیگری تحت عنوان چک ولو دبل پلیت به طور کامل تشریح شده است.

طریقه نصب شیر یک طرفه

چک ولوهای تک پلیت می توانند به صورت عمودی و افقی نصب شوند اما باید دقت شود که در جاهایی که جریان پالسی وجود دارد از این نوع از چک ولو ها استفاده نشود زیرا تکرار سریع و با شدت در باز و بسته شدن دیسک منجر به ایجاد ترک در نگه دارنده فنر ها شده و باعث کاهش عمر ولو می شود.

ابعاد

ابعاد شیر یک طرفه های تک پلیت بر اساس استاندارد API 594 و API 6D و BS1868 و همچنین ابعاد فلنجی آن ها طبق استاندارد ANSI B16.5 طراحی می شود.
از مهمترین برند های سازنده شیر یک طرفه تک پلیت می توان به SPIRAX SARCO، GOODWIN، PROQUIP، GENEBRE، VELAN، KSB و … اشاره کرد.